元气少年黄星羱牵手小芈月刘楚恬亮相北京电影节
Чех ч?лхи | |
---|---|
Т?ван яч?: | ?e?tina, ?esky jazyk |
Патшал?хсем: | Чехи |
Официалл? статус: | Чехи, ЕП |
Классификаци | |
Категори: | Еврази ч?лхисем |
Инди-европа ч?лхисем | |
?ырул?х: | Латиница (чех алфавич?) |
Ч?лхе коч?сем | |
ГОСТ 7.75–97: | чеш 790 |
ISO 639-1: | cs |
ISO 639-2: | ces/cze |
ISO 639-3: | ces/cze |
?ав?н пекех п?х?р: Проект:Лингвистика |
Чех ч?лхи (т?ван ят — ?e?tina) — х?велан?? славян ч?лхисен ушк?нне к?рекен ч?лхе, словак ч?лхипе ?ыв?х. В?л х?велан?? ярославль ушк?нне к?рет; словаци ч?лхипе ?ыв?храх, унпа чехла-словаци ушк?нне п?рлеше???. Чехире ытларах сар?лн?; чехсен пыс?ках мар ушк?н?сем ?ав?н пекех Словакире, Австрире, Россий?ра, Хорватире, Х?велан?? Европ?ра, АПШРА, Канад?ра, Аргентин?ра, Австралире тата ытти ??ршывсенче пур?на???. Чехсен (1edn, jaуркаyk) тата европ?ри 24 официалл? ч?лхесенчен п?ри (2004 ?ултан пу?ласа). Центрпа Х?велтух?? Европ?ри патшал?хсен реч?сенче, ялан тен? пекех, чехсем компактл? (Австри, Босни тата Герцеговинсем, Хорватия тата Словаки) пайланса кайн?, чехсем регионти ч?лхен статусне илме май пур тесе пал?ртн?.[1]
Чех ч?лхин й?тса ??рекенсен п?т?м?шле йыш? т?нчере 10,62 млн ытла, в?сенчен Чехире-10,40 млн ?ын (2012).
К особенностям чешского языка, которые отличают его от остальных западнославянских языков или сближают с некоторыми из них, относят такие фонетические черты, как наличие в системе вокализма долгих и кратких гласных фонем, исторические изменения a, ā, u, ū в положении между мягкими и после мягких согласных в e, i, í; в системе консонантизма — наличие слогообразующих сонорных [l] и [r], альвеолярной дрожащей согласной ? ([r?], [r?]), развившейся из мягкой r', утрата палатализованных согласных; морфологи ен?пе-черетсем (пахал?хл? тата шутл?) к?ске сас?лл? к?ске сас?лл? (оu) дифтонгпа ou ([ou]) п?р морфема чиккинче; уйр?мл?хсенчен морфологи ен?пе пал?ртн? т?р?х, хальхи в?х?три глаголсен нумай тип?сем, ?л?кхи самана ?укки тата ытти те.
Чех ч?лхинче т?ват? диалект уй?ра???:т?р?ссипе каласан, чехсен, ганацкисен, ляшскисен (силез) тата моравк?па словаци. Чех литературин ник?с?-в?там кала?усем. Чех ч?лхисемпе диалектсемпе п?рлех чех ч?лхин хыпар?исен хушшинче интердиалектсем сар?лн?, в?сенчен п?ри-куллен кала?акан чехла (чехсен интердиалекч? пулса кайнипе) - чех ч?лхин субстандарт форми пулса т?н?.
Чехсен литература ч?лхин историй?нче авалхи (1500 ?улччен), авалхи сторешский (XVIII ?м?р?н п?ррем?ш ?урри таран) тата новочешский (XVIII ?м?р?н икк?м?ш ?урринчен пу?ласа) тапх?р[8] тапх?рсем пал?ра???.
?ав ?ырура Европ?ра диактрик?па (15 позиципе 42-м?ш позицисемпе) анл? ус? курн? латин график? выртать (?на 127 кун к?тартман). ?ыру пал?к?сем XIII ?м?р в??нелле п?ха???.
Фонетика
У?? сас?сем
Т?п у?? сас?сен шуч? 10: [a], [e], [i], [o], [u] сас?сен в?р?м тата к?ске т?с?сем. Сас?сен в?р?м?ш? п?лтер?шл?, ?ав?нпа та ?на е штрихпа е ?авракапа пал?рта???. Танлаштар?р: drahá ?хисепл??, dráha ??ул?.
Пус?м в?йл?, яланах п?рремеш сып?ка лекет. Пус?м сас? в?р?м?ш?пе ?ых?нман. Чех челхинчи у?? сас?сем у??мл?н илт?не???, сып?ксем уйр?мм?н илт?нн? пек те туй?нма пултарать.
Сып?к т?вакан [r] тата [l] пур: vlk ?кашк?р?, krtek ?крот?.
Хуп? сас?сем
?ырул?х
Алфавитра латин саспаллисемпе ус? курн?. Диактрик?лл? саспалли те нумай. Алфавитра пур? 42 саспалли.
В?рен? историй?
Чех ч?лхипе тухн? п?ррем?ш пособи 1531 ?улта пу?ланн?. Это было анонимное произведение Nau?enie krátké obojí ?e?i, ?esky a německy u?iti se ?ísti a mluviti, ?echóm německy a Němcóm ?esky, предназначенное для купцов и содержащее разговорник, а также описание правильного произношения.
Теп?р ик? ?ултан ?е?, 1533 ?улта Gramatykalesk, v dvonce strance, Orthographia peedkem, Etymologia potom, б.Оптатом, П. Гзел тата В. Филоматес ?ырн? чех ч?лхи ?ине ку?арас ??ре рефлексин ?им??? шутланакан тата Оптатпа тата Газпа пурн??лан? чех ч?лхи ?ине ку?арас ??ре Рефлексин ?им??? шутланать.
Ка??сем
- выр?сла-чех с?махсар 2008 ?улхи Ут? уй?х?н 12-м?ш?нче архивлан?.
- с?махсар
- Чех-Выр?с с?махсар?
- Словарь cz <> de / en / it / fr / es / ru
- все необходимые детали для шрифта, UniCode, HTML, Adobe, ISO, CodePage…
- правила произношения, Real Audio, engl.
- Особенности чешского языка, Real Audio, engl. 2017 ?улхи Ака уй?х?н 26-м?ш?нче архивлан?.
- Чех ч?лхи онлайн(??лемен ка??)
- Большой каталог ссылок на крупнейшие чешские сайты
- Чехи тата Словаки: Ч?лхе 2011 ?улхи Ав?н уй?х?н 29-м?ш?нче архивлан?.
Ас?рхавсем
![]() |
Ку т?нче ч?лхисен п?ри пирки в??лемен статья. Эсир статьяна т?рлетсе тата хушса проекта пул?шма пултарат?р. |
ЕП официалл? ч?лхисем | ||
---|---|---|
Славян ч?лхисем |
|
---|---|
праславян ч?лхи ? (прач?лхе) | |
Тух?? | ?л?кхи Новгород ? ? ?л?кхи выр?с ? ? ан?? выр?с ? |
Ан?? | |
К?нт?р | ват? славян ? ? чирк? славян ? славян-серб ? |
Ур?ххисем | |
? — ?ухалнисем, пайланн? е улш?нн? ч?лхесем. |